Kennismaken met verstevigingsmaterialen
De eerste projecten met een borduurmachine zijn spannend en leuk tegelijk. Eigenlijk wil je het liefst meteen aan de slag met de mooiste borduurpatronen. Maar een goede voorbereiding is alles!
Verschillende verstevigingsmaterialen, en weten waarvoor en wanneer je het gebruikt, is een must als je perfecte borduurresultaten en prachtig machinaal borduurwerk wilt bereiken. Hier is een klein overzicht van verschillende verstevigingen en waarvoor, wanneer, waar en hoe je ze gebruikt.
Wat is versteviging?
Je kunt een versteviging of steunstof zien als een tijdelijk onderdeel van je project. Het ondersteund je borduurwerk en doet eigenlijk hetzelfde als spelden tijdens het maken van kleding.
In dit geval houdt de versteviging je stof stabiel in het borduurraam terwijl je borduurt. Maar zo’n versteviging is uiteraard niet erg verfraaiend! Het moet dan ook verwijderd kunnen worden zodra het borduren klaar is, zodat je enkel het borduurwerk overhoudt. Vooral bij kleding is dat belangrijk.
Voor sommige projecten heb je meer dan één soort versteviging nodig om de klus te klaren. Borduur je bijvoorbeeld op een handdoek, dan heb je versteviging op de achterkant nodig voor de stabiliteit. Op de bovenkant heb je dan weer een folie nodig om te voorkomen dat het borduurpatroon mooi bovenop de badstof-lusjes komt te liggen (en niet in de handdoek verdwijnt).
Wat bestaat er allemaal?
Verstevigingsmaterialen worden ingedeeld volgens de manier waarop ze verwijderd kunnen worden:
Scheurvlieseline – is een niet-geweven stof die verkrijgbaar is in verschillende diktes, meestal in zwart of wit, maar is ook verkrijgbaar als een doorzichtige 'plastic' variant dat Trick film wordt genoemd (Zie hieronder voor een volledige beschrijving van Trick Film). Sommige soorten scheurvlieseline zijn opstrijkbaar (tijdelijk hechtend), en er zijn soorten met een kleeflaagje aan de achterkant - die werken als een sticker. Dit type versteviging is geschikt voor gebruik op stoffen die stabiel of stevig zijn, en waarbij het verwijderen van de versteviging de stof niet verandert.
Zoals de naam al aangeeft, wordt deze versteviging na het borduren van de stof losgetrokken en scheurt het bij de rand van het borduursel. De versteviging die in het geborduurde deel zit, blijft daar permanent achter.
Weg te knippen vlieseline (Cut-Away) – dit is een niet-geweven borduurversteveging. Dit type versteviging rafelt niet, maar kan ook niet worden weggescheurd en rekt niet mee. Na het borduren knip je het zo dicht mogelijk langs het borduursel weg. Aan de achterkant blijft de versteviging zichtbaar. Houdt er rekening mee dat deze vesteviging niet geschikt is voor gebruik met dunne en doorschijnende stoffen.
Weg te knippen vlieseline is verkrijgbaar in verschillende diktes en moet worden afgestemd op de dikte van de stof waarop je borduurt. Er zijn ook opstrijkbare versies verkrijgbaar die geschikter zijn voor machinaal borduren, waarbij de vlieseline niet hoeft te worden weggeknipt.
Wateroplosbare versteviging is verkrijgbaar als folie in verschillende diktes of als niet-geweven stof. Beide varianten zijn ook verkrijgbaar met een zelfklevende achterkant.
De folie wordt meestal gebruikt als toplaagje bij stoffen met een textuur, om te voorkomen dat de borduursteken wegzakken in de stof. Na het borduren scheurt de folie makkelijk weg, en de restjes die eventueel achterblijven, lossen op in water.
De niet-geweven variant wateroplosbare versteviging is wat steviger dan de folie. Deze variant wordt veelal gebruikt wanneer de stof veel borduurwerk moet kunnen dragen, en vervolgens volledig moet verdwijnen na het wassen. In tegenstelling tot de folie, scheurt deze variant niet. Voorbeelden van toepassingen zijn vrijstaand kant (FSL genoemd), vrijstaande appliqués (FSA) of als versteviging bij het borduren op doorschijnende stoffen.
Hitte-oplosbare folie – Hitte-oplosbare folie is een doorschijnende plastic versteviging. De folie is geperforeerd en heeft aan één kant kleine bobbeltjes die de stof op zijn plek houden. Je kunt het gebruiken als scheurvlieseline op fijne stoffen, of als toplaag op stoffen met een pool. Dit werkt het beste bij simpele ontwerpen. De folie kan dus worden weggescheurd, maar ook worden weggehaald met hitte op stoffen die daar tegen kunnen.
Hitte-oplosbare folie is vooral handig bij borduurwerk dat aan beide kanten zichtbaar blijft, zoals bij handdoeken. In dat geval verstevig je de stof aan beide zijden met de hitte-oplosbare folie en gebruik je dezelfde garen in de boven - én onderborduurdraad.
Opstrijkbare scheurvlieseline
Brother BM3 is verpakt per drie vellen in een handige afmeting (28 x 100 cm). Je strijkt het op de achterkant van de stof en verwijdert het nadien of laat het gewoon zitten, afhankelijk van het eindgebruik.
Kleef- en plakspray
Kleef- of plakspray is handig als tijdelijk hechtmiddel tussen het te borduren project en de scheurvlieseline. Gebruik dit altijd in een andere ruimte dan waar je borduurmachine staat of op een grote afstand van de machine. De kleine druppeltjes spray verspreiden zich snel en zouden anders in de machine kunnen komen (waardoor schade aan de borduurmachine ontstaat) MSA van Madeira is heel goed. Je kunt ook Quilt Basting sprays gebruiken, zoals 101 of 202. Probeer ze uit om je favoriet te vinden!
Terial Magic is een stijfsel dat wel wat voorbereiding vraagt. Het wordt gebruikt voor kwetsbare en delicate stoffen. Denk eraan dat de stof waarop je het gebruikt vóór gebruik moet worden gewassen en ook daarna gewassen moet kunnen worden.
Hoe maak je een keuze? Hou rekening met het volgende:
Komt de achterkant van het borduurwerk in contact met de huid?
Ja – Weg te knippen vlieseline / zachte scheurvliesline / wateroplosbare vlieseline
Nee – Stevige scheurvlieseline
Rekt de stof?
Ja – Scheurvlieseline met een kleeflaag / Weg te knippen vlieseline
Nee – Scheurvlieseline
Is de achterkant van het borduurwerk zichtbaar bij normaal gebruik?
Ja – Wateroplosbare vlieseline
Nee – Kies een type op basis van het rekvermogen van de stof
Opzoektabel
Hier is een korte lijst om je te helpen het juiste type versteviging te kiezen voor de achterkant van je machinale borduurwerk. Als het oppervlak van je stof een pool heeft, voeg dan wateroplosbare folie of hitte-oplosbare folie toe aan de bovenkant.
Tips voor het gebruik van versteviging
- Kun je de vlieseline bevestigen (plakken of strijken) aan het borduurwerk? Aarzel dan niet! Veel verstevigingen zijn verkrijgbaar in strijkbare of zelfs kleef-/plak- versie (net als een sticker!). Er zijn ook een plakspray's verkrijgbaar. Daarbij is het belangrijk dat je ze alleen gebruikt in een andere ruimte dan waar je borduurmachine staat (of op grote afstand van de machines). Madeira biedt bijvoorbeeld een spray die tijdelijk hecht.
- Gebruik het kleinst mogelijke borduurraam
- Rek de stof niet uit tijdens het inspannen en draai de schroef goed vast (een multifunctionele schroevendraaier van Brother is een slimme investering!). Zorg dat er geen plooitjes of rimpels ontstaan en dat het geheel aanvoelt als een 'trommel' zodra het is ingespannen. Gebruik een borduurraam dat passend is bij de afmeting van je borduurpatroon, dat geeft de beste ondersteuning voor het borduurwerk.
- Strijk de stof (met een strijkijzer) voor het wordt ingespannen. Gebruik voor heel zachte stoffen stijfsel zoals Terial Magic of laat kleine restjes 'wateroplosbare versteviging' in water oplossen en drenkt je stof erin en laat het drogen, voordat je het gaat borduren.
We kunnen niet wachten om te zien wat je maakt! Tag ons op Instagram en Facebook zodat we jouw creaties kunnen delen en anderen kunnen inspireren. Wil je graag meer inspiratie? Je kunt ons ook volgen op: Pinterest en YouTube.
